Έχουν περάσει πάνω από 25 χρόνια από τότε που η συσκευασία τροφίμων άρχισε να εμφανίζει την θρεπτική αξία του συσκευασμένου τρόφιμου. Από τότε έχει γίνει δεύτερη φύση για τους καταναλωτές να ελέγχουν την περιεκτικότητα των τροφίμων και ποτών σε θερμίδες, ζάχαρη, αλάτι και λίπος πριν τα αγοράσουν.
Αλλά αυτό δεν αρκεί πλέον για τους καταναλωτές. Υπάρχει αυξανόμενη ζήτηση για έναν άλλο τύπο ετικέτας τροφίμων καθώς οι άνθρωποι ανησυχούν όλο και περισσότερο για την κλιματική αλλαγή και επιθυμούν να συμβάλουν με τις καταναλωτικές τους συνήθειες στην διατήρηση του περιβάλλοντος.
Η γνωστή εταιρία ετοιμασίας θρεπτικών γευμάτων «Just Salad» ανακοίνωσε πρόσφατα ότι θα εμφανίσει το αποτύπωμα άνθρακα σε κάθε τρόφιμο στο online μενού της καθιστώντας την την πρώτη αλυσίδα εστιατορίων στις ΗΠΑ που υιοθετεί αυτήν την πρακτική. Επίσης, σχεδιάζει να δημοσιεύσει τις ετικέτες άνθρακα σε πίνακες μενού στο κατάστημα.
Κάθε προϊόν θα απαριθμήσει τις συνολικές εκτιμώμενες εκπομπές αερίων θερμοκηπίου που σχετίζονται με την παραγωγή των συστατικών κάθε στοιχείου του μενού, χρησιμοποιώντας βάση δεδομένων και έρευνα που υπολογίζει τις εκπομπές άνθρακα που σχετίζονται με εκατοντάδες τρόφιμα.
Τα λιπάσματα, τα κόπρανα των ζώων που εκπέμπουν αέρια, η αλλαγή της χρήσης γης που απελευθερώνει διοξείδιο του άνθρακα στην ατμόσφαιρα, η μεταφορά των τροφίμων, η συσκευασία τους, η επεξεργασία τους, όλα αυτά περιλαμβάνονται στον κύκλο ζωής του άνθρακα μιας τροφής.
Σύμφωνα με τις έρευνες, τα προϊόντα που δεν είναι ζωικά τείνουν να έχουν χαμηλότερο αποτύπωμα άνθρακα από τα ζωικά. Η «Enter Quorn», μια κορυφαία εταιρεία υποκατάστατων κρέατος ανακοίνωσε τον Ιανουάριο ότι θα ξεκινήσει την επισήμανση άνθρακα στα προϊόντα της που διατίθενται στα καταστήματα από τον Ιούνιο του τρέχοντος έτους.
«Οι καταναλωτές πληροφορούνται για τα διατροφικά δεδομένα στη συσκευασία τροφίμων και αυτό τους βοηθά να διαχειριστούν την υγεία τους, οπότε πιστεύουμε ότι είναι σημαντικό να δώσουμε στους ανθρώπους δεδομένα για τις εκπομπές άνθρακα, ώστε να μπορούν να διαχειριστούν τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις των τροφίμων που επιλέγουν να αγοράσουν», λέει ο Sam Blunt, διευθυντής εμπορικών επιχειρήσεων της Quorn.
Εκπρόσωπος της εταιρίας γάλακτος φυτικής προέλευσης «Οatly» που επίσης στα περισσότερα προιόντα της διαθέτει ετικέτες αποτύπωσης άνθρακα, δηλώνει σχετικά:
«Θέλουμε να ευαισθητοποιήσουμε το κοινό σχετικά με τη μαζική επίδραση που έχουν οι επιλογές μας για το φαγητό στο κλίμα. Πολλοί άνθρωποι δεν γνωρίζουν τον αντίκτυπο του τι τρώνε, επειδή αυτές οι πληροφορίες δεν είναι άμεσα διαθέσιμες. Πιστεύουμε ότι οι καταναλωτές έχουν δικαίωμα στην πληροφόρηση σχετικά με τις κλιματικές επιπτώσεις όσων καταναλώνουν, όπως ακριβώς έχουν το δικαίωμα στην ενημέρωση σχετικά με τη διατροφική αξία των τροφίμων.»
Υπάρχει ελπίδα ότι οι ετικέτες τροφίμων που παρέχουν αυτή την πληροφόρηση θα συμβάλουν στην ενθάρρυνση της αλλαγής των καταναλωτικών συνηθειών σε ατομικό επίπεδο και ότι θα βοηθήσει στην εκπαίδευση των καταναλωτών να υιοθετήσουν μια πιο φιλική προς το περιβάλλον διατροφή. Μια μελέτη διαπίστωσε ότι οι ετικέτες που περιέχουν περιβαλλοντικές πληροφορίες βελτίωσαν το αποτύπωμα άνθρακα της διατροφής ενός ατόμου κατά περίπου 5%, σε σύγκριση με τις τυπικές ετικέτες τροφίμων.
«Καθώς οι άνθρωποι συνειδητοποιούν όλο και περισσότερο τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις αυτών που αγοράζουν, αναμένουμε απόλυτα ότι η επισήμανση του άνθρακα θα είναι πιά σε κοινή θέα στις ετικέτες και θα επηρεάσει τις αποφάσεις αγοράς», λέει ο Blunt.
Επί του παρόντος, η παραγωγή τροφίμων συμβάλλει στο 26% των παγκόσμιων εκπομπών άνθρακα και δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι εκπομπές σε αυτήν την κλίμακα αλλάζουν ριζικά τα φυσικά οικοσυστήματα και μειώνουν τη βιοποικιλότητα και την οικολογική ανθεκτικότητα.
«Το φαγητό είναι ο ισχυρότερος μοχλός που έχουμε ως άτομα για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής», λέει η Sandra Noonan, επικεφαλής της αειφορίας του «Just Salad».
“Εάν, ως κοινωνία, αρχίσουμε να δίνουμε προσοχή στο αποτύπωμα άνθρακα της διατροφής μας, όσο δίνουμε στην καθημερινή πρόσληψη θερμίδων, θα μπορούσαμε να αλλάξουμε την πορεία της ιστορίας του πλανήτη μας»
Όμως, η αρχή για να επιτευχθεί αυτό έχει ήδη γίνει και αυξάνεται – και η ελπίδα είναι ότι η επισήμανση του άνθρακα στις ταμπέλες θα βοηθήσει τους καταναλωτές να πραγματοποιήσουν την επιθυμία τους να μειώσουν με τις διατροφικές τους συνήθειες το αποτύπωμα άνθρακα. Η έρευνα δείχνει ότι περισσότεροι από τους μισούς καταναλωτές είναι πρόθυμοι να τις αλλάξουν για να μειώσουν τις αρνητικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις, ενώ μια έρευνα 10.000 καταναλωτών στην Ευρώπη έδειξε ότι τα δύο τρίτα υποστήριξαν την επισήμανση για το αποτύπωμα του άνθρακα στις ταμπέλες των προϊόντων.
Οι μάρκες που ξεκινούν την κυκλοφορία της σήμανσης άνθρακα ελπίζουν ότι η εισαγωγή τέτοιων ετικετών θα συμβάλει επίσης και στη βελτίωση της βιομηχανίας τροφίμων.
«Ελπίζουμε ότι θα υπάρξει υγιής ανταγωνισμός για την« κούρσα προς τα κάτω », όσον αφορά τις εκπομπές,» λέει ένας εκπρόσωπος της Oatly.
«Μόλις μερικές εταιρίες αρχίσουν να τοποθετούν ετικέτες αποτυπώματος άνθρακα στα προϊόντα τους, πιστεύουμε ότι οι καταναλωτές θα χρησιμοποιήσουν αυτές τις πληροφορίες για να παίρνουν πιο ενημερωμένες αποφάσεις και θα αρχίσουν να το απαιτούν και από άλλες εταιρείες και βιομηχανίες που δεν έχουν σχέση με το τρόφιμο», λέει ο Alexander Frantzen, ιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος της Carbon Calories, μία από τις εταιρείες που ασχολούνται με αναφορές για την αποτύπωση του διοξειδίου του άνθρακα για τους καταναλωτές.
Ηδη, η γνωστή εταιρία «Unilever» με πάνω από 75.000 κωδικούς τροφίμων, όπως Μarmite & Hellmann’s Mayonnaise είναι έτοιμη να εισάγει ετικέτες με αυτήν την πληροφορία. Οι ετικέτες αυτές θα δοκιμαστούν σε έως και δύο δωδεκάδες προϊόντα στην Ευρώπη ή τη Βόρεια Αμερική και θα μπορούσαν να κοσμούν τις συσκευασίες στα σουπερμάρκετ του Ηνωμένου Βασιλείου έως το τέλος του 2022. Η Unilever επίσης πρότεινε την ιδέα τα σούπερ μάρκετ να δημιουργούν διάδρομους «ουδέτερου άνθρακα ή φιλικού προς τον άνθρακα» τροφίμων, όπως ακριβώς έχουν «διαδρόμους για τους χορτοφάγους», για να βοηθήσουν τους καταναλωτές να κάνουν πιο «πράσινες» επιλογές.
Είναι η πρώτη κίνηση ενός παγκόσμιου παίκτη που εισήγαγε την επισήμανση του αποτυπώματος άνθρακα και θα μπορούσε να ταρακουνήσει τις αλυσίδες εφοδιασμού στη βιομηχανία τροφίμων και ποτών, κάνοντας άλλες εταιρείες να ευθυγραμμιστούν ή να επιταχύνουν τα σχέδιά τους.
Σύμφωνα με άλλη έρευνα, η εισαγωγή της διατροφικής σήμανσης στις ετικέτες μείωσε την πρόσληψη θερμίδων από τους καταναλωτές κατά σχεδόν 7% και του συνολικού λίπους κατά περισσότερο από 10%.
«Σκεφτείτε όλα τα πράγματα που παρακολουθούμε καθημερινά στη ζωή μας: τον τραπεζικό μας λογαριασμό για να δούμε πού ξοδεύουμε τα χρήματά μας και διάφορα εργαλεία και εφαρμογές για να δούμε πόσες θερμίδες καταναλώνουμε σύμφωνα με το συνιστώμενο ποσό θερμίδων ανά ημέρα », λέει ο Noonan. “Η εμφάνιση του ανθρακικού αποτυπώματος ενός είδους τροφής δεν πρέπει να είναι διαφορετική και θα πρέπει να χρησιμεύει για να ενημερώνει τους ανθρώπους να λαμβάνουν επιστημονικές αποφάσεις για την προσωπική και την υγεία του πλανήτη.”
